دبستان ما

انضباط، به نظم لازم کلاسی برای یادگیری مؤثر گفته می شود. تحقیقات نسبتازیادی درمورد انظباط کلاسی انجام شده است.در اکثر این تحقیقات ،ازانظباط کلاسی به عنوان یکی ازدرسهای ضروری دوره ضمن خدمت معلمان یادشده است.ممکن است این تصور درذهن ایجادشودکه علت اصلی بی انظباطی درکلاس، مشکلات رفتاری دانش آموزان است،ولی نبایداین اصل مهم فراموش شودکه نظم وانظباط خوب کلاسی،نتیجه ی تدریس خوب و یک تدریس خوب ،نتیجه ی داشتن یک طرح خوب است.

ویژگیهای یک نظم خوب: نظم خوب معمولا ًمترادف با سکوت مطلق نیست .دانش آموزان درکلاس درس بایدبه طورفعال مشغول یادگیری درس مربوط باشندومعلم هم نبایدانتظارجوی ساکت و رسمی مانندکلاسهای قدیم را داشته باشد.یک دانش آموزممکن است در روند کلاس اختلالی ایجادنکند درعین حال چیزی هم یادنگیرد در حقیقت یک دانش آموزساکت ممکن است کیلومترها از نظرفکری ازکلاس دورباشدنظم خوب ممکن است به میزان سر وصدای موجود درکلاس ارتباط نداشته باشد.

در واقع هررفتارهردانش آموزی که درجریان یادگیری خودش یا دیگران اختلال ایجادکندمسئله انظباطی تلقی می شودچه رفتاری ساکت یا همراه باسروصداباشد.

اولین اصل مرتبط بانظم کلاسی این است که نظم خوب ازتدریس خوب ناشی می شودومشکلات ومسائل انظباطی، اغلب نشان دهنده ی نقص های اساسی درکار معلم است (هرچند بنده در این مورد خاص با مؤلف مقاله موافق نیستم ونباید همه مشکلات در این زمینه را برگردن معلم انداخت نقص کار معلم فقط یکی ازعوامل متعددمسائل انظباطی درکلاس است مخصوصا بادانش آموزان امروزی و والدین امروزی که همه آنها خود را معلم وصدالبته خودرا کارشناس تعلیم وتربیت می دانندواز دخالت در امر آموزش درس وکلاس هیچ ابایی ندارند........)امادرهرصورت این یک اصل اساسی است که نظم خوب نتیجه ی تدریس خوب است.دانش آموزانی که درحال یادگیری هستندبه ندرت نظم کلاس را به هم می زنند ،یادگیری شاگردان تاحدزیادی به میزان تسلط معلم برموضوع وابسته است واینکه نظم خوب به تدریس خوب وتدریس خوب به طرح درسی که قبلاًآماده شده است بستگی دارد.

قبل ازاینکه معلم واردکلاس شودبایدبداندکه سازگاری وتوافق نه به معنای سرگرم کردن دانش آموزان است ونه به معنای دوست بودن با آنها، به رغم حرفهایی که دانش آموزان برزبان می اورندآنها احتیاج به معلمی دارندکه به اواحترام بگذارند،نه کسی که درکلاس با اومزاح کنند.معلم قبل ازورودبه کلاس بایدرفتاری مؤدبانه ازدانش آموزان انتظارداشته باشد.بیشتربی انظباطی دانش آموزان به دلیل شیوه هاوبرخوردهای بدونامناسب است ومعلم بایدبراحترام گذاشتن به حقوق واحساسات دیگران تاکیدکند.علاوه براین،معلم بایدمعیارهای کاری را به بهترین وجه انجام دهد.آزادی بیش ازحدو داشتن معیارها وانتظارات سطح پایین نه تنها مسائل انظباطی را حل نمی کندبلکه به بدترشدن آنهامی انجامد.بایدبدانیم دانش آموزان،معلمی را که انتظارداردنظم خوبی درکلاس برقرارباشدبه راحتی می پذیرندامامعلمی را که نسبت به مسائل انظباطی ورفتاری بی تفاوت باشد نمی پذیرند.هرگزنبایدکلاس را کاملا دراختیاردانش آموزان قرارداداین کار گاهگاهی وبه صورت محدود واندک ،اشکالی ندارد.بهتراست معلم دراول سال تحصیلی

قرادادهایی راباشاگردانش داشته باشدوانتظارات خودراباآنهادرمیان بگذارد.

بی نظمی های کلاس علل متعددی دارد:

علل مربوط به دانش آموزان مثل ناراحتی های جسمی و روانی ،نداشتن علاقه وانگیزه،بی اعتنایی به انتظارات معلم،نداشتن برنامه مشخص مطالعه،تغذیه نامناسب،ناامیدی به آینده و...

علل مربوط به کلاس مثل وضعیت فیزیکی کلاس،نظافت وپاکیزگی،میزوصندلی، گرماوسرماو...

علل مربوط به خانواده مثل فرهنگ خاص تربیتی خانواده،کشمکش والدین،و...

علل اجتماعی مثل قواعدوالگوهای رفتاری افراد،بی کاری تحصیل کرده ها،نگرش منفی مردم به تحصیل و...

ایجادنظم درکلاس به عوامل متعددی نیازدارد:دانش آموزان، معلم،درس موردنظر،موقعیت زمان

ومکان و...امااقداماتی که ازطرف معلم می تواندانجام گیرد:

عواملی که درایجادیک نظم منطقی می تواندمؤثرباشد:

(البته بایددرنظرداشت که سکوت،یک نظم منطقی نیست که هرکسی می تواندتعدادی کودک را باتهدیدوتنبیه ساکت نگه داردکه این سکوت محض، نظم به حساب نمی آیدمنظورازنظم منطقی ،نظمی است که جنب وجوش کلاس،که نتیجه یک آموزش فعال است،درآن احساس شود.صمدصمدی1391)

تسلط برموضوع درسی که قراراست تدریس شود، تسلط بر روشهای تدریس(هرچندبه صورت اندک)،

آموزش مفیدکه به لذت یادگیری بیانجامد، توجه به این نکته که دانش آموزان ابتدایی حدود بیست دقیقه می توانندبرموضوعی تمرکزکنند، عدم استفاده ازشیوه صرف سخنرانی، استفاده از طنزولطیفه دربین صحبتها ،ارتباط چشمی با تمام دانش آموزان ،آراستگی ظاهرمعلم،حرکت آرام ومنطقی درکلاس،وضع قوانینی دراول سال تحصیلی جهت حفظ نظم وانظباط کلاس به خود دانش آموزان(که درآن صورت رغبت بیشتری به اجرای آن از خود نشان می دهندچون خودشان وضع کرده اندوبه زور برآنها تحمیل نشده است.)جلب حواس دانش آموزان به درس ازطریق یک عمل غیرعادی مثل سکوت چندلحظه ای بیان تمثیل وداستان و...از زدن روی میزوایجادرعب ووحشت خودداری کنید،رسیدگی به تکالیف دانس آموزان دراولین فرصت به دلایل زیر : اگردانش آموزان بدانندکه همیشه درآخرکار،تکالیف را بررسی می کنیدقسمتی از تکالیف را به کلاس درس خواهند آوردودرزمان تدریس شما، آنهابه رفع نواقصات خودمی پردازند، دانش آموزفرصت مشارکت درفرایندیادگیری رانخواهدداشت ، تعدادی ازدانش آموزان بانگرانی ازکیفیت وکمیت تکالیف خود،ساعاتی پرازاضطراب راخواهندگذراند.که هرسه این مواردموجب بی نظمی وناآرامی درکلاس خواهدشد.

امتحان را هم همیشه در اول وقت آموزشی به عمل آورید.(به همان دلایلی که درموردتکالیف گفته شد.)

ازدادن القاب به دانش آموزان خودداری کنید.، بیشتر ازعامل تشویق استفاده کنید ،و...

باهمه این عوامل بایدبدانیم دانش آموزان بیشترازعمل ما می آموزند تا ازگفته های ما(مثلاًبرداشتن چندتکه آشغال ازروی زمین توسط معلم بار آموزشی بساربیشتری دارد تا اینکه به صورت شفاهی وگاهاً با تهدیداز دانش آموزان بخواهیم که نظافت وپاگیزگی رارعایت کنند.)

به هرحال مشکلات فراوانی فرا روی معلمان وجوددادردکه لازم است معلمان عزیزباصبروبردباری با آنهابرخوردکرده وبه حل انهااقدام کنندو لازمه ی اینکار،مطالعه وافزایش اطلاعات خود دراین زمینه ها است امیداست که همه ما بتوانیم روزی راشاهدباشیم که در آن ایران عزیزمان وهمه دانش آموزان مملکتمان سربلندوپیروزباشند.    

بهتراست معلمان عزیزعلاوه برطرح درس روزانه(که اغلب ندارند)حداقل یک طرح درس سالانه به شکل زیر برای هردرس در اول سال تحصیلی تنظیم کنندو دردیدخودقراردهندتامحوروچهاچوب حرکت وتدریس وزمان بندی خودراهمواره دراختیارداشته باشندوسردرگم نشوند.  

    آرزوی تمام معلمان موفقیت شاگردانشان است امیدکه اینگونه باشد.

منابع

 (1-مجله پیوندشماره410) *( 2-اینترنت )* ( 3-صمدیان،صمد،شیوه اداره وتدریس درکلاسهای چندپایه 1391)

تلخیص و ویرایش:خضرراشدنیا بهار93

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: